Je kent het misschien wel: even uitrusten in de lift. Je kijkt een beetje om je heen, mijmert wat, en dan komen er de gekste vragen bij je op. Hoe zit dat eigenlijk? Vanaf nu beantwoorden reporters Saskia en Patricia van Snowrepublic jouw ski-liftvragen! Deze week: Waarom staan sommige liftpalen schuin? Is het gezichtsbedrog of staan ze echt schuin? En waarom staan ze dan schuin, wat is de functie ervan?
Via redactie@snowrepublic.nl ontvingen wij van Roel Otter een wel hele bijzondere ski-lift vraag. Roel vroeg zich namelijk af waarom sommige liftpalen schuin staan. W Goede vraag, Roel! Wij gingen op onderzoek uit.
Ik zal het maar vast verklappen: het antwoord Googelen op deze vraag lukt niet echt. We hebben diverse zoekwoorden, -termen en combinaties ervan geprobeerd, maar een echt goed antwoord kwam er niet.
Dus moeten we even breder denken en ’t zoeken in de wetten van der natuurkunde. Daar zal het ongetwijfeld mee te maken hebben. Iets met hellingshoek, zwaartekracht, gewicht en dat door elkaar gehusseld of zo. Laat dat nou niet bepaald ons sterke punt zijn, want we kregen dit soort formules voorgeschoteld. Gelukkig hebben we meer verstand van wintersport….
Te ingewikkeld en onbegrijpelijk. Dit gaat ons dus ook niet helpen. Dan maar even ons gezonde verstand gebruiken. Hoe kunnen we dit nou simplificeren?
Onze rubriek Skilift-vragen geeft antwoorden op dingen die je je afvraagt als je in de ski-lift zit. Lees hier alle vragen én antwoorden.
Even terug naar de basis: als je kijkt naar afbeeldingen van schuine liftpalen dan zie je dat ze -vaak, maar niet altijd- vlakbij het bergstation staan. Veel bergstations staan bovenaan de berg (duh) en daar heb je dus te maken met de hellingshoek van de berg zelf. Om de gondel of lift naar boven te kunnen krijgen moet er dus veel kracht komen te staan op de kabels. Om die krachten te kunnen geven en om deze goed te kunnen verdelen helpt het als je paal schuin zet: je krijgt dan immers meer trekkracht.
Vergelijk het maar met een potje touwtrekken dat je vroeger deed: je ging daar met z’n allen ook schuin staan c.q. naar achter leunen om meer trekkracht te krijgen. Door je gewicht in de strijd te gooien ontstaat spanning op de kabel aan de voorkant en heb je meer trekkracht. Want, rechtopstaand is dat minder makkelijk en heb je minder kracht. Typisch een gevalletje natuurkunde en zwaartekracht. Da’s logisch.
Het klinkt dus reuze logisch dat liftpalen regelmatig schuin staan om te zorgen voor meer trekkracht van de kabels om te zorgen dat de lift/gondel daadwerkelijk naar boven komt en bij het bergstation eindigt, daarbij versterkt door de hellingshoek van de berg zelf. Maar, laten we het voor de zekerheid nog even checken bij de experts van Leitner en Doppelmayer, zoals we al eerder deden bij de SKI-LIFT vraag: Waarom draaien sommige liften rechts- en sommige linksom?
Ook dit keer reageert Leitner super snel. De reactie is kort, maar krachtig en luidt: “Hoe de liftpalen worden gepositioneerd, hangt af van de berekening van de kabels. Dat wil zeggen, de berekening van de krachten die op de liftpalen en katrollen werken. Het hangt ook af van de steilheid van terrein waar de liftpalen staan”. Fijn, dit komt dus aardig overeen met hetgeen we zelf ook al bedacht hadden. Doppelmayer heeft nog niet gereageerd, maar de vorige keer duurde dat ook even. Mochten zij toch nog reageren, dan vul ik dat hier later nog aan.
Edit 12 oktober: Doppelmayer heeft intussen gereageerd. Dit is hun antwoord: “De positionering van de palen is gerelateerd aan de kracht die ze moeten absorberen. Door het spannen van de kabel en de helling ervan, ontstaat er een kracht op de liftpaal. De liftpaalschacht wordt zo dicht mogelijk bij de richting van de resulterende kracht geplaatst om extra momenten op de kolomschachten en funderingen te minimaliseren. Daarom komt het vaak voor dat liftpalen niet helemaal rechtop staan. Het is uiteindelijk pure natuurkunde”. Het is duidelijk dat dit op hetzelfde neerkomt als het antwoord van Leitner en op onze eigen bevindingen. Een mooie bevestiging dus!
Roel vroeg zich tevens af of het nou gezichtsbedrog is en of het lijkt dat de palen schuin staan, maar ze in werkelijkheid loodrecht staan. Volgens ons staan de palen dus wel degelijk schuin; de één schuiner dan de ander natuurlijk. Het kán op gezichtsbedrog lijken omdat de berg c.q. piste zelf ook een bepaalde mate van schuinheid heeft waardoor het zo lijkt.
Denk jij dat het anders zit? Vertel ’t ons. Zoals gezegd: we hebben geen verstand van natuurkunde. Heb jij dat wel en kun je dit goed uitleggen: laat ’s ons gerust weten.
Stel ‘m aan ons (redactie@snowrepublic.nl). Dan gaan wij op zoek naar het antwoord zodat je -als we weer kunnen- in de skilift jouw vrienden antwoord kunt geven op alle skilift-vragen.
Hoofdfoto: Saskia Smulders (Serfaus – Fiss – Ladis)
Lees ook:
Ik ben ontzettend gek op wintersporten. ’t Maakt me niet uit waar ik dat doe, als er maar sneeuw ligt. En als ik er maar schrijven kan, zoals ik dat nu al meer dan 12 jaar doe voor Snowrepublic. Na het snowboarden hou ik er ook enorm van om een biertje te drinken in de après-ski tent en de bekende après-ski nummers mee te lallen.
Obertauern. Skigebied met de meeste sneeuw van Oostenrijk.
Het ‘swoosh’ geluid van ski’s die door de sneeuw klieven, sneeuwschoenen die kraken op een sneeuwtapijt, je adem die de frisse lucht van de Dolomieten opsnuift. Dit is de soundtrack van de winter in Trentino, in het hart van de Italiaanse Alpen. Lees meer
