Ga nu met korting naar Ischgl. Klik hier voor meer informatie.


 

Het bijzondere verhaal van Andermatt

Door: Pauline van der Waal | Zwitserland Toerisme

Wintersport is en blijft prachtig, zo in de mooie natuur. Helaas werkt deze natuur je ook wel eens een klein beetje tegen. Dat was het geval tijdens mijn trip naar het bijzondere Andermatt in Zwitserland. Met veel te hoge temperaturen, harde wind en zelfs regen die tot hoog op de berg met bakken uit de hemel kwam. Dat betekende geen blauwe lucht en volle bak zon op de spierwitte sneeuw…

Op naar de SkiArena Andermatt-Sedrun. Foto: Pauline van der Waal
Op naar de SkiArena Andermatt-Sedrun. Foto: Pauline van der Waal

We gaan voor rood!

Daarvoor in de plaats werd het wit en… rood! Want dat Andermatt de aandacht waard is, staat als een paal boven water. Want ken jij een andere wintersportplaats die is ‘gered’ door een Egyptische zakenman? Lees maar snel verder en zie skifoto’s eens vanuit een andere hoek.

Weinig skiërs op de piste vandaag. Foto: Pauline van der Waal
Weinig skiërs op de piste vandaag. Foto: Pauline van der Waal

Andermatt, authentiek dorp in de bergen

Het eeuwenoude kleine Zwitserse dorpje Andermatt ligt in de Zwitserse Alpen, op 1450 meter hoogte. Het dorp maakt samen met Sedrun en Disentis deel uit van het gebied SkiArena, met in totaal 180 kilometer piste. Maar daarover later meer, ik wil je eerst meer vertellen over de bijzondere achtergrond.

De hoofdstraat van Andermatt staat vol pittoreske huizen. Foto: Pauline van der Waal
De hoofdstraat van Andermatt staat vol pittoreske huizen. Foto: Pauline van der Waal

Het verhaal van Andermatt

Vroeger lag het dorpje Andermatt enorm afgelegen. Vanaf de periode vanaf 1200 -toen de eerste huizen en kerk werden gebouwd- tot eeuwen daarna was het afzien. De bewoners moesten in de herfst genoeg voedsel opslaan om de lange sneeuwrijke winter door te komen. Zodra de sneeuw begon te vallen, werd Andermatt van de buitenwereld afgesloten.

Toch happy in de sneeuw, ondanks het weer! Foto: Lorenz Richard
Toch happy in de sneeuw, ondanks het weer! Ik had me alleen even niet aan de rode dresscode gehouden. Foto: Lorenz Richard

Basis van het leger

De rest van het jaar was de weg ook moeilijk begaanbaar. In de negentiende eeuw werd dat beter, en vanaf 1885 floreerde Andermatt. En wel om een bijzondere reden. Het dorp werd de trainingslocatie en uitvalsbasis voor de Zwitserse krijgsmacht, dat het meer dan 100 jaar zou blijven.

Doen we nog een rondje? Foto: Pauline van der Waal
Doen we nog een rondje? Foto: Pauline van der Waal

Toerisme een stuk minder belangrijk

Tot de Tweede Wereldoorlog was Andermatt ook een toeristische trekpleister. Luxe hotels voor bezoekers uit heel Zwitserland en daarbuiten. Toen het leger steeds meer plek begon op te eisen, begon het toerisme in verval te raken. Zo werd Andermatt een uitzondering in de Alpen.

Boarden in het grote wit. Foto: Pauline van der Waal
Boarden in het grote wit. Foto: Pauline van der Waal

Andere toekomst dan de rest

Waar in andere plaatsen in de zestiger, zeventiger en tachtiger jaren de -vaak lelijke- hotels en skiliften als paddenstoelen uit de grond schoten, ging dit vrijwel geheel voorbij aan Andermatt. Het leger bleef al die jaren de onbetwiste nummer één en maakte (letterlijk) de dienst uit.

's Ochtends ziet de lucht er zo uit. Betekent dat goed nieuws? Foto: Pauline van der Waal
’s Ochtends ziet de lucht er zo uit. Betekent dat goed nieuws? Foto: Pauline van der Waal

Maar toen werd alles anders

Het einde van de jaren tachtig brak aan, en vervolgens de jaren negentig. De koude oorlog was voorbij en ook in Zwitserland werd de dienstplicht opgeschort. De soldaten verdwenen uit Andermatt, en met hen de cafés en de restaurants in het verder maar een paar duizend zielen tellende dorp.
Er was wel een skilift en een piste, maar veel stelde dat niet voor. Voor de achterblijvende inwoners werd het lastig. Wat moest hun nieuwe inkomstenbron worden, aan de vooravond van het nieuwe millennium?

Deze grote gondel brengt ons naar Gurschen en uiteindelijk naar de top van de Gemsstock op 2961 meter. Foto: Pauline van der Waal
Deze grote gondel brengt ons naar Gurschen en uiteindelijk naar de top van de Gemsstock op 2961 meter. Foto: Pauline van der Waal

Hulp uit onverwachte hoek

Het antwoord kwam enkele jaren later. Uit Egypte, om precies te zijn. De miljardair Samih Sawiris bezocht toen voor het eerst Andermatt. Hij zag een prachtig, maar onontgonnen gebied. En het allerbelangrijkste: dit alles op anderhalf uur van Zurich. Hier zag hij wel wat in. Bovendien wist hij waar hij het over had, want in 1989 had hij de stad El Gouna aan de Rode Zee in Egypte vanuit het niets opgebouwd. Waarom zou dit niet ook in de Zwitserse Alpen kunnen?

Onze gidsen nemen ons mee op pad, maar het is lastig vandaag met veel gesloten pistes. Foto: Pauline van der Waal
Onze gidsen nemen ons mee op pad, maar het is lastig vandaag met veel gesloten pistes. Foto: Pauline van der Waal

Niet over één nacht ijs

Toch ging Sawiris niet direct met graafmachines en hijskranen aan de slag. Hij wilde zeker weten dat de lokale bewoners achter dit plan zouden staan. Hij heeft daarom 1500 mensen vanuit het hele dal mee laten denken en hen gevraagd of ze dit wilden. Het antwoord was ja, en Sawiris kon beginnen. En tsja, je bent een rijke Egyptenaar of niet, dus zijn doel was om met Andermatt andere Zwitserse plaatsen als Zermatt, Verbier en St. Moritz naar de kroon te steken.

Wie wil maakt een romantisch ritje in de arrenslee. Foto: Pauline van der Waal
Wie wil maakt een romantisch ritje door het dorp in de arrenslee. Foto: Pauline van der Waal

Maar wel grootse plannen

Het oude dorpje Andermatt bestaat uit een hoofdstraat met lieflijke houten huizen uit lang vervlogen tijden. Gelukkig is dit allemaal bewaard gebleven. Wel werd hier in 2013 het eerste grote luxe hotel geopend: The Chedi. Een vijfsterrenhotel met 123 kamers en 5 restaurants, met zowel Europese als Aziatische invloeden.
Omdat er naast het dorp nog ruimte genoeg was, is er besloten Andermatt te gaan uitbreiden met een nieuw gedeelte. Sinds het seizoen 2018-2019 is het Radisson Blu Hotel Reussen geopend, waar ik verbleef. Naast hotel is het ook een conferentiecentrum en een concertgebouw.

Het spiksplinternieuwe Radisson Blu Hotel in Andermatt doet wat surrealistisch aan in deze lege omgeving. Foto: Pauline van der Waal
Het spiksplinternieuwe Radisson Blu Hotel in Andermatt doet wat surrealistisch aan in deze lege omgeving. Foto: Pauline van der Waal

Ook naar Andermatt?

Vaak is het als niet-Zwitser bijzonder moeilijk om in Zwitserland een appartement te kunnen kopen in een skigebied. Sawiris wilde Andermatt echter flink laten groeien, met mensen uit de hele wereld. Hij heeft voor elkaar gekregen dat hier juist kopers uit het buitenland worden gestimuleerd. Ben jij op zoek naar een (koop)appartement in een Zwitserse wintersportplaats? Dan is Andermatt wellicht een goede keus.

Heerlijk eten, hier in Restaurant Biselli. Direct tegenover ons hotel. Foto: Pauline van der Waal
Heerlijk eten, hier in Restaurant Biselli. Direct tegenover ons hotel. Foto: Pauline van der Waal

Duurzaamheid hoog in het vaandel

Het grote voordeel van ‘opnieuw beginnen’, is natuurlijk dat je het from scratch zo kunt doen als je wilt. Vanaf het begin is duurzaamheid dan ook een belangrijke pijler geweest. Andermatt is bijvoorbeeld geheel autovrij, en er is veel in het openbaar vervoer geïnvesteerd.
Maar ook worden er in de restaurants geen plastic flessen meer gebruikt en krijg je bij het eten gewoon fris bergwater uit de kraan geserveerd. In de bergrestaurants vind je overal zelfs een speciaal kraantje met bergwater. Er is een variant met en zonder bubbels.

Het uitzicht is vandaag minder mooi dan gehoopt. Foto: Pauline van der Waal
Het uitzicht is vandaag minder mooi dan gehoopt. Foto: Pauline van der Waal

Is het dan echt alleen maar hosanna?

Na dit hallelujaverhaal was ik stiekem benieuwd. Zijn de inwoners allemaal zonder uitzondering écht zo blij met deze Egyptische man die Andermatt op z’n kop zette? Ik vond het een beetje te mooi klinken om waar te zijn. Wanneer je dit vraagt aan mensen die al lang in Andermatt wonen, wordt er nog wel eens gefluisterd dat het wel érg dramatisch wordt voorgedaan. Ook toen Sawaris er nog niet was, kwamen er best wel mensen skiën. Of dit echt zo is, of dat dit de Zwitserse trots is die spreekt, daar ben ik nog niet achter. Daarvoor was ik toch echt te kort in Andermatt.

Wil je het hele verhaal weten? Op Youtube vind je de serie ‘The Awakening of the Mystic Mountains‘. Na maar liefst 13 episodes weet je alles!

In het oude gedeelte van Andermatt staan nog veel oude, typisch Zwitserse huizen. Foto: Pauline van der Waal
In het oude gedeelte van Andermatt staan nog veel oude, typisch Zwitserse huizen. Foto: Pauline van der Waal

Station en Swiss Travel System

Zwitserland is natuurlijk het treinland bij uitstek. En de dienstregeling werkt er meestal als een Zwitsers uurwerk. Andermatt heeft een station en ook hier is er weer nagedacht over een ingenieus systeem. Je kunt namelijk vanuit de trein in één keer en overdekt doorlopen naar de gondel! En andersom natuurlijk.
Wanneer je gebruik maakt van de Swiss Travel Pass, kun je met één ticket meerdere dagen gebruik maken van alle treinen, bussen en boten in Zwitserland. Hier lees je meer over de Swiss Travel Pass.

Het station van Andermatt is verbouwd. Dat betekent dat je vanuit de trein zo de gondel in stapt, en andersom. Foto: Pauline van der Waal
Het station van Andermatt is verbouwd. Dat betekent dat je vanuit de trein zo de gondel in stapt, en andersom. Foto: Pauline van der Waal

Over het gebied SkiArena van Andermatt

Nou, dat was wat, dat verhaal over het dorp! Maar eerlijk is eerlijk, voor het skigebied heeft het veel opgeleverd. Alle liften zijn vernieuwd en er zijn nieuwe pistes en berghutten bijgebouwd. In totaal is er in de loop van de tijd 130 miljoen Zwitserse Francs geïnvesteerd. Da’s niet niks. Een paar jaar geleden werd Andermatt verbonden met Sedrun, waardoor het aantal pistekilometers al omhoog schoot naar 120. Met de verbinding naar Disentis (vanaf het seizoen 2019-2020) is dat nog eens gestegen tot 180 kilometer.

Zwitserland betekent natuurlijk: kaasfondue! Foto: Pauline van der Waal
Zwitserland betekent natuurlijk: kaasfondue! Foto: Pauline van der Waal

De piste op, we gaan verkennen!

Ik kan zelf niet wachten om de berg op te gaan. Maar hoewel het erop lijkt dat de lucht tijdens het ontbijt wat lichter wordt, is later helaas het tegenovergestelde het geval. Ook zijn er veel liften gesloten. Regen maakt de bovenlaag van de sneeuw zwaar en vergroot daardoor het lawinegevaar. De stevige wind doet daar nog een schepje bovenop.

Deze druilerige dag maakt het er niet vrolijker op. Gelukkig komen we af en toe wat kleur tegen! Foto: Pauline van der Waal
Deze druilerige dag maakt het er niet vrolijker op. Gelukkig komen we af en toe wat kleur tegen! Foto: Pauline van der Waal

De sneeuw valt nog best mee

Ik verwachtte loodzware pistes, gezien de weersomstandigheden, maar het valt me alles mee. En één voordeel: echt druk is het niet! We maken een paar lekkere afdalingen, maar zijn dan toe aan een lekkere opwarmer. We maken een tussenstop voor een warme chocomel bij de open haard.

Lekker opwarmen met een warme chocolademelk! Foto: Pauline van der Waal
Lekker opwarmen met een warme chocolademelk! Foto: Pauline van der Waal

Verbinding via liften of met de trein

Door de nieuwe verbindingen is de SkiArena ineens het grootste gebied in centraal Zwitserland én met stip het meest moderne van het land. Ook uniek: een Japans restaurant boven op de berg! Eet je weer eens wat anders dan rösti…
Ik schreef al dat Andermatt goed bereikbaar is met de trein, maar ook de andere dorpen in de SkiArena zijn gemakkelijk te bereiken. Het skiën zat, of -zoals in ons geval- helemaal klaar met het slechte weer? Pak je toch gewoon de trein terug!

De trein -inclusief après-skirijtuig!- rijdt regelmatig, maar zorg er wel voor dat je op het station op de stopknop drukt. Anders rijdt 'ie zo maar voorbij! Foto: Pauline van der Waal
De trein -inclusief après-skirijtuig!- rijdt regelmatig, maar zorg er wel voor dat je op het station op de stopknop drukt. Anders rijdt ‘ie zo maar voorbij! Foto: Pauline van der Waal

Neem de Après-Skitrein voor de ultieme beleving

Een echte must-do voor de treinenfan is een ritje met de Après-Skitrein. De trein tussen Disentis en Andermatt rijdt enkele keren per dag met een speciale barwagen. Lekker genieten van de omliggende bergen onder het genot van een drankje, wie wil dat nou niet? Zorg wel dat je op tijd instapt, want deze rijtuigen zijn populair en dus snel vol!

Andermatt is perfect bereikbaar met de trein. En eindig je de dag in een ander dal, neem je gemakkelijk de trein weer terug. Foto: Pauline van der Waal
Andermatt is perfect bereikbaar met de trein. En eindig je de dag in een ander dal, neem je gemakkelijk de trein weer terug. Foto: Pauline van der Waal

Off-piste mogelijkheden

Er is veel veranderd in Andermatt, maar één ding is hetzelfde gebleven. Toen het gebied nog bestond uit roestige oude liftjes de ene berg van het gebied op, was Andermatt al bekend onder off-pisteskiërs. Dat is gebleven. Door de sneeuwzekerheid van het gebied kun je vaak heerlijke afdalingen maken door de verse diepe sneeuw. Helaas hebben wij dat gezien de warmte en het daarbij behorende lawinegevaar dit keer niet uit kunnen proberen.

Door de warmte en de regen zijn helaas niet alle pistes open. Foto: Pauline van der Waal

Ik wil nog eens terug! In de zomer dan maar?

Ik vond Andermatt een sympathiek én authentiek dorp, met een bijzondere geschiedenis. Ook de toekomst is anders dan anders door de manier waarop de vernieuwing is ingezet. Door het weer heb ik niet de pracht van het skigebied in z’n volle glorie kunnen ervaren. Collegareporter Maaike was kort gelden overigens met een stuk beter weer in Andermatt-Sedrun en schreef daarover dit verslag.
Dat betekent voor mij maar één ding: ik moet nog eens terug! Overigens wordt er ook hard aan de weg getimmerd om Andermatt een geweldige zomerbestemming te maken. Zo ligt er inmiddels één van de allerbeste golfbanen van het land. Ik ben heel benieuwd hoe Andermatt er over een paar jaar bij ligt. Ik laat het jullie weten!

Gelukkig heeft de rest van de groep zich wel aan de rode dresscode gehouden! Foto: Lorenz Richard
Gelukkig heeft de rest van de groep zich wel aan de rode dresscode gehouden! Foto: Lorenz Richard

Meer weten over Andermatt

Je kunt alle informatie vinden op de website van Andermatt. Daar kun je ook direct boeken. Alles over het skigebied SkiArena vind je hier, of lees het reisverslag van collegareporter Maaike. Wil je meer lezen over het Swiss Travel System of weten hoe je het beste van A naar B komt? Kijk dan op de website van Swiss Travel System of lees mijn reisverslag over de Swiss Travel Pass.
Andermatt is zoals gezegd goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Swiss vliegt meerdere keren per dag op Basel, Zürich (op 300 km), Genève en Lugano. Vanaf daar kun je met een huurauto of met de trein verder. Een transfer kan natuurlijk ook.


LEES HIER ALLE VERHALEN OVER WINTERSPORT IN ZWITSERLAND


Hoofdfoto: Pauline van der Waal
Deze reis werd mede mogelijk gemaakt door Zwitserland Toerisme / My Switzerland

 

Schladming Dacstein

Oneindig skiplezier in Schladming-Dachstein

Pak de gondel omhoog en maak lange afdalingen. In het skigebied Schladming-Dachstein in Stiermarken, met 8 skibergen en meer dan 230 kilometer eersteklas pistes staat niets een geslaagde wintervakantie in de weg. Het hart van het skiplezier is de Schladminger 4-Berge-Skischaukel, die vier skibergen met elkaar verbindt. Beleef onvergetelijke ski-avonturen in Schladming-Dachstein. Lees meer

Val Thorens

Beste skioord 2023: Val Thorens

Val Thorens is zojuist voor de 8e keer uitgeroepen tot beste skigebied ter wereld. Val Thorens ligt op een hoogte van 2.300 m en is daarmee het hoogst gelegen skioord van Europa. Als eerste geopend (in november) en als laatste gesloten (in mei), biedt het skiërs een enorm speelterrein voor een onvergetelijke vakantie. Lees meer

SnowWorld

Wintersport in SnowWorld

Skigebied SnowWorld is hét Nederlandse skigebied met vijf skidorpen. De skiliften draaien tot ’s avonds laat en er valt voor jong en oud veel te beleven. Skiën, snowboarden, klimmen en après-skiën. Skigebied SnowWorld biedt de ultieme wintersportervaring bij jou in de buurt. Lees meer